First published: 20th September 2011
Τον Απρίλιο του 2010, λίγες μόλις ημέρες μετά την έγκριση από την Ευρωζώνη του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας με 30 δισ. ευρώ ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Cambridge και τέως οικονομικός σύμβουλος της βρετανικής κυβέρνησης και των ΗΠΑ, Ηλίας Καρακίτσος είχε σημειώσει στο Capital.gr ότι η κατάσταση για την Ελλάδα προμηνυόταν εξαιρετικά δύσκολη.
Οι τότε προβλέψεις του για υπέρογκο έλλειμμα, διψήφια ποσοστά ανεργίας, που ίσως αγγίξουν το 20%, και για ραγδαία επιδείνωση της ύφεσης από το πρώτο εξάμηνο της φετινής χρονιάς έχουν επαληθευθεί, όπως επιβεβαιώνουν σήμερα οι μακροοικονομικοί δείκτες.
Ύστερα από ενάμιση χρόνο, ο διαπρεπής οικονομολόγος που προέβλεψε στο βιβλίο του “The Post-Bubble US Economy” την κρίση των αμερικανικών ενυπόθηκων δανείων του 2007, σε συνέντευξή του στο Capital.gr τονίζει ότι η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με πολύ χειρότερους κινδύνους εάν δεν συρρικνωθούν άμεσα οι δαπάνες του Δημοσίου. Αναφέρει επίσης ότι η επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου είναι ουσιαστικά ανέφικτη και σημειώνει ότι είτε εντός είτε εκτός της Ευρωζώνης η συρρίκνωση της καταναλωτικής δαπάνης που θα κληθούν να υποστούν οι Έλληνες θα είναι εξίσου μεγάλη.
– Κύριε Καρακίτσο, πώς προβλέπετε να εξελίσσεται η ελληνική ύφεση;
Το δεύτερο τρίμηνο η ύφεση ανήλθε στο 7-8%, ενώ σε ετήσια βάση εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 15%, μετρώντας με βάση το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Έχουμε ακόμη μπροστά μας τουλάχιστον δύο-τρία χρόνια σκληρής ύφεσης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχει αρχίσει να φαίνεται φως στο τούνελ.
– Είναι λύση η επιβολή νέων φορολογικών μέτρων;
Όχι. Η επιβολή του ειδικού τέλους στα ακίνητα φανερώνει την απελπισία της ελληνικής κυβέρνησης. Αντί να μειώσουν τις κρατικές δαπάνες επιβάλλουν αλλεπάλληλους φόρους. Εάν επιβληθούν νέα φορολογικά μέτρα, θα είμαστε καταδικασμένοι. Οι φόροι αποτελούν συνάρτηση του ΑΕΠ, το οποίο δεν μπορεί να ενισχυθεί μέσω της υπερφορολόγησης. Γι’ αυτό απαρεγκλίτως πρέπει να μειωθούν οι κρατικές δαπάνες ώστε να υποχωρήσει το έλλειμμα. Για κάθε ποσοστιαία μονάδα που μειώνονται οι δαπάνες του Δημοσίου, υπολογίζεται ότι το έλλειμμα υποχωρεί κατά μισή ποσοστιαία μονάδα. Συνεπώς για να έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα, πρέπει να μειώσουμε τουλάχιστον σε ποσοστό 4-5% τις δημόσιες δαπάνες, κάτι για το οποίο απαιτείται μεγάλο βάθος χρόνου.
Εκτιμώ ότι εάν η ελληνική κυβέρνηση δεν επιδείξει αυτή τη φορά αποφασιστικότητα ως προς την συρρίκνωση των δημόσιων δαπανών, η έκτη δόση δεν θα εκταμιευθεί. Εάν ληφθούν νέα φορολογικά μέτρα, η στάση πληρωμών θα είναι περισσότερο ορατή από ποτέ, αν όχι βέβαιη.
– Θεωρείτε πιθανό ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Οι Ευρωπαίοι εφεξής, όπως ήδη συμβαίνει, θα σκληρύνουν τη στάση τους. Δεδομένου ότι έως τον Δεκέμβριο δεν έχουμε ομόλογα που λήγουν, είναι ορατό το ενδεχόμενο της μη έγκρισης της έκτης δόσης. Κάτι τέτοιο θα συνιστά ελεγχόμενη χρεοκοπία, χωρίς να σημαίνει αποπομπή της χώρας από την Ευρωζώνη.