First published: 25th August 2009
Το τραγικό πάθημα της πύρινης λαίλαπας του 2007 δεν έγινε πάθημα στο ελληνικό κράτος επισημαίνει στο Capital.gr ο αναπληρωτής καθηγητής Γεωγραφίας Φυσικών Καταστροφών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Κώστας Καλαμποκίδης. Όπως τονίζει, η μάστιγα των πυρκαγιών που πλήττει κάθε χρόνο τα ελληνικά δάση δεν οφείλεται σε “ασύμμετρες απειλές” αλλά στην αδιαφορία της ελληνικής πολιτείας.
Κύριε, Καλαμποκίδη πώς εξηγείτε το γεγονός ότι σχεδόν κάθε καλοκαίρι στη χώρα μας εκδηλώνονται καταστρεπτικές πυρκαγιές και δη σε περιοχές – φιλέτα;
Τα τελευταία 20-30 χρόνια γινόμαστε μάρτυρες των ίδιων συμβάντων. Η πυρκαγιά είναι πολίτικο και κοινωνικοοικονομικό ζήτημα. Δεν θα πρέπει δηλαδή να αναζητούμε το πρόβλημα σε “στρατηγούς ανέμους“, σε “ασύμμετρες απειλές” ή εμπρηστές. Εμπρηστής είναι η ίδια η πολιτεία που θεσπίζει δασοκτόνους νόμους και δεν επιβάλει την εφαρμογή των νόμων. Με τις πυρκαγιές στη Β.Α. Αττική δημιουργούμε πλέον χώρους στο δάσος για την ανάπτυξη της επόμενης γενιάς αυθαίρετων κτισμάτων. Νομίζω έχουμε το περιβάλλον που μας αξίζει ως λαός.
Η τραγική εμπειρία του 2007 δεν μας δίδαξε τίποτα;
Το τραγικό πάθημα του 2007 δεν μας έγινε μάθημα και δεν άλλαξε τίποτα από τότε. Πέρυσι κατά τύχη δεν είχαμε καταστροφικές πυρκαγιές, πέραν της φωτιάς στη Ρόδο, από την οποία κάηκε τουλάχιστον το 1/3. Εξίσου τυχαία και το περασμένο σαββατοκύριακο ξέσπασε η φωτιά στο Γραμματικό, κάτι που θα μπορούσε να είχε συμβεί σε οποιαδήποτε περιοχή της Ελλάδας.
Είναι κοινωνικό πρόβλημα οι πυρκαγιές στην Ελλάδα;
Βέβαια, αφού δημιουργούμε απάνθρωπες χωροταξικά πόλεις και επιζητούμε όλοι να κατοικούμε στα προάστια. Γι΄ αυτό είναι δυσεπίλυτο το πρόβλημα αυτό στην Ελλάδα.
Που εντοπίζετε τις βασικές αδυναμίες στο σύστημα δασοπυρόσβεσης;
Την τελευταία δεκαπενταετία η δασική υπηρεσία βρίσκεται σε μαρασμό. Η πυροσβεστική υπηρεσία αντιμετωπίζει, επίσης, προβλήματα όχι απλώς σε επίπεδο στελέχωσης, αλλά σε επίπεδο μηχανισμών, πόρων ή θεσμών. Από το 2007 προτείναμε τη δημιουργία ξεχωριστού υπουργείου Περιβάλλοντος και Χωροταξίας, στο οποίο να ενταχθεί ένας ενιαίος φορέας δασοπροστασίας, που θα διαχειρίζεται αποτελεσματικά τον δασικό μας πλούτο.
Το ζητούμενο δηλαδή δεν είναι μόνο η προστασία του δάσους από φωτιές και καταπατητές αλλά και η διαχείρισή του. Αποτέλεσμα; Τα ελληνικά δάση δεν είναι υγιή και η καύσιμη ύλη συσσωρεύεται, ενώ τα περισσότερα έχουν μετατραπεί σε χωματερές, όπου ο καθένας αφήνει τα σκουπίδια του, πηγαίνει για βοσκή τα ζώα του, χτίζει. Σε οργανωτικό σκέλος, μας λείπει ο συντονισμός. Έχω πάει σε πολλές πυρκαγιές κι έχω παρατηρήσει ότι ακόμη και οι πυροσβέστες -που καταβάλλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες- δεν μπορούν να συντονιστούν αποτελεσματικά, δεν διαθέτουν πλάνα, σχέδια, μέσα…
Τί προτείνετε;
Επιγραμματικά αυτό που θα πρέπει να γίνει έχει τη μορφή του ακρωνυμίου τρία “Ε”. Η επιβολή των νόμων, η εκπαίδευση του προσωπικού – ευαισθητοποίηση των πολιτών και η εφαρμοσμένη έρευνα. Είναι απαραίτητο οι δυνάμεις δασοπυρόσβεσης και διαχείρισης του δάσους να χρησιμοποιούν προηγμένα τεχνολογικά συστήματα υποστήριξης αποφάσεων, που ενισχύουν σημαντικά το έργο της πυρόσβεσης. Είναι ενδεικτικό ότι στην Ελλάδα, οι μέθοδοι που αναπτύσσουμε στα πανεπιστημιακά και ερευνητικά κέντρα βρίσκονται 10 χρονιά μπροστά, σε σχέση με όσες εφαρμόζονται στην πράξη, για την αντιμετώπιση της πύρινης λαίλαπας.
– Απ΄ όσα λέμε τώρα, τί θα έχει γίνει πράξη σε ένα μήνα;